Veldkruisen

 Devotiekruis aan de Swelstraat

Nogal onopvallend, want men is het gepasseerd, voor men het weet. De inscriptie in de marmeren plaat, inge­metseld in de sokkel van bakstenen luidt :

“Gij allen die langs de weg gaat
Overweegt en ziet of er een smart is, gelijk aan de mijne
Wed. Cuppens, Leveroy.”

Dit kruis is rond 1930 opgericht door de weduwe Cuppens-van den Drink, die op jonge leeftijd weduwe was geworden. Zij had reeds haar bijdrage geleverd bij de bouw van de kapel op de Mildert.

In samenwerking met pastoor de Fauwe stichtte zij in de tuin van de toenmalige kapelanie het Antonius-kapelletje, dat vooral als rustaltaar bij de sacraments­processie dienst deed. Helaas Is dit kapelletje bij de aanleg van de Pastoor de Fauwestraat afgebroken. Zelfs een foto ervan is niet meer te achterhalen. Alleen de naam van de Kapelstraat zou er op wijzen, dat men ooit het voornemen heeft gehad, de kapel hier te her­bouwen.

 

Kruis aan de Bergenweg (verdwenen)

Uit dankbaarheid vanwege het feit dat men heelhuids de oorlog was doorgekomen en dat het eindelijk vrede was, plaatste Dominicus Coenen op de scheiding van zijn bedrijf dit kruis. Dat het er in de laatste maanden van 1944 hard aan toe ging in Leveroy, is bekend. De vele geëvacueerden uit Nederweert-Eind kunnen daar over meepraten. Zo was Cuypers Fier en familie uit het Eind in die dagen bij Dominicus te gast. Het kruis stond tegenover Bergenweg no 8, in de bocht van de weg, want ook hier moest vanwege de ruilverkaveling plaats worden gemaakt. Dit Kruis is in medio 2020 plotseling verdwenen. Navraag leert dat nabestaanden van de fam. Coenen het kruis binnen de familie bewaren nu het woonhuis, waar dit kruis stond, is overgegaan naar een andere eigenaar.

 

 

Kruis aan de Bergdijk

Het is algemeen bekend dat de Helena-hoeve van de familie Ophey aan de Bergdijk in de tweede wereldoor­log veel onderduikers heeft geherbergd. Dat dit een riskante onderneming was, is eveneens bekend. In 1944 werd Martin Ophey bij een razzia door de bezet­ter opgepakt en in het kader van de Arbeitseinsatz naar Sleeswijk-Holstein getransporteerd. Hier werd hij te werk gesteld in een suikerfabriek, waar hem een zwaar ongeluk overkwam. Samen met enkele lotgenoten be­loofde hij bij veilige thuiskomst een kruis te plaatsen uit dankbaarheid. In de loop van 1945 kwamen zij vrij, maar als zo vaak vergaten de vrienden hun gelofte; niet echter Martin Ophey.

Daar hij niet voldoende geld had om de kosten te beta­len, deed Martin een beroep op zijn vader. En zo kon in oktober 1946 het kruis aan de Bergdijk worden opge­richt. Het hout werd geleverd door Frenken uit Nederweert voor fl 17,- en het corpus werd gekocht bij Trie­pels in Haelen en kostte fl 35,-. Vader Ophey droeg voor de helft in de kosten bij.       Het kruis en de directe omgeving wordt anno 2020 verzorgd door de fam. OpHey-Kuppens.

 

Kruis aan de Heerbaan (hangt nu in de kerk)

Links: het kruis vroeger, rechts het kruis na 1973

Praktisch op het erf van de familie Mestrom-Kessels staat een kruis, dat vroeger aan de Liesjeshoek stond, maar vanwege de ruilverkaveling moest verdwijnen. Zonder ook maar één bericht verdween het kruis; het corpus werd later in Heythuysen in een keet van de ruil­verkaveling teruggevonden. Voor het herstel werd zelfs door deze instantie nog hout geleverd. De houten kap boven het kruis werd niet meer aangebracht. Dankzij de moeite van de familie Mestrom en menig gesprek met de ruilverkaveling kon het kruis opnieuw
wor­den geplaatst.
Het kruis met corpus hangt vanaf 1980 in de H. Barbarakerk tegen de boog aan de linker kant van het priesterkoor, gezien vanuit de kerk.

 

Muurkruis aan de Swelstraat Lange tijd sierde een fraai muurkruis het pand 3a aan de Swelstraat. Maar met het vertrek van de toenmalige bewoner verdween ook het muurkruis. Slechts een foto bleef over

 

Kruis hoek Luitstraat/Dorpstraat  bron Heemkunde Leveroy

Op de hoek Luitstraat/Dorpstraat bevindt zich een kruis dat ook door pater Egelie wordt vermeld in zijn boek over gietijzeren wegkruisen.

De wetenschappelijke omschrijving van dit kruis luidt als volgt : “Niet doorbroken kruis. Schacht en balken, aan voor- en achterzijde, rondom afgezet met een smalle, vlakke rand. Vergrote einden in de vorm van een flamboyante driepas. In de voet een meegegoten, 5-tallig, plantaardig ornament. Tegen de bovenbalk een banderol met de opllggende kapitalen INRI, niet origineel. Het corpus is niet van gietijzer”.
Het kruis stond aanvankelijk aan de andere kant van de weg, maar is door het verbreden ervan rond 1965 naar de andere kant geplaatst.
Op de sokkel van het kruis staat vermeld : “Fam. Pleu­nis”, die hier vlakbij woonde en haar boerderij ver­maakte aan de kerk; de pacht voor de boerderij was voor de armen. In 1899 werden door de familie Pleunis drie stichtingen ingesteld; het kruis heeft hier misschien iets mee te maken en afgaande op de gegevens van Egelie is het waarschijnlijk opgericht tussen de jaren 1910 en 1920.Toen het kruis moest worden verplaatst, schonk Tocht Sjang (Hermans) de grond, waarop het nu staat. Vele jaren zorgde de familie Schreurs, die in de onmid­dellijke nabijheid woonde, voor het onderhoud van kruis en beplanting.

Een artikel over hetzelfde kruis werd geplaatst in het blad : Kruisen en Kapellen in Limburg nr 83 juni 2019.
Tekst en foto’s: Alfons Bruekers

Het ongeveer een eeuw oude veld kruis aan de Luitstraat in Leveroy staat er weer pico bello bij. Het kruis draagt geen naam maar iedereen kent het. Vanaf de drukke doorgaande weg van Nederweert naar Leveroy is het namelijk niet te missen.
Op stilistische gronden zal het kruis tussen 1910 en 1920 zijn geplaatst. Achter op de sokkel staat de familienaam Pleun is, die hier in de buurt woonde en haar boerderij rond 1899 aan het armenbestuur vermaakte. Met die schenking zal dit kruis wel in verband staan. Het gietijzeren kruis is afgezet met een vlakke rand en heeft op de uiteinden van de armen uitbundige driepassen. In de voet, die op een stenen sokkel is geplaatst, is een meegegoten plant te zien. De banderol met INRI is niet oorspronkelijk. Het corpus is vervaardigd van dunwandige ijzeren plaat. Oorspronkelijk stond het kruis aan de westkant van de weg, maar bij de verbreding van de Dorpstraat omstreeks 1965 moest het verdwijnen. Het hing al in de bek van een graafmachine toen een omstander ingreep. Het bleef gelukkig bewaard en werd herplaatst aan de overzijde van de Dorpstraat, in de splitsing met de Luitstraat. Daar had J. Hermans (‘Tocht Sjang”) een boomgaard (‘Tocht Bongerd”) en hij stond een stukje grond af voor de plaats van het kruis. Ten tijde van de ruilverkaveling in de 70-er jaren van de vorige eeuw werd het een stukje verplaatst. Jarenlang werd het kruis met perkje verzorgd door de familie Schreurs.

 

Door de goede zorgen van eigenaar Jo Verstappen werd het kruis afgelopen winter (2018-2019) opnieuw gericht. Het kruis werd weer een stukje verplaatst en gedraaid. Nu staat het er dankzij de goede zorgen van Verstappen weer prachtig bij. Het driehoekige perk is omzoomd door een krans van basaltklinkers en omgeven door een smeedijzeren hek dat afkomstig is uit een klooster in Drenthe. Komende zomer zullen ook de aanplant van de beukenhaag en de rozen het beeld completeren. Al met al een fraaie aanwinst voor het Leveroyse dorpsschoon!

 

                                        Monument voor de gevallenen 

Ook Leveroy kent zijn monument voor de gevallen bur­gerslachtoffers uit de tweede wereldoorlog, een een­voudige pieta in een bakstenen nis tegen de muur van het kerkhof.

De gevallenen zijn Joannes Heeskensen zijn schoon­vader Peter Janssen die dodelijk werden getroffen, toen op een zondagmorgen In het najaar van 1944 een gra­naat ontplofte bij hun huis in de Liesjeshoek. Zij waren zich net aan het wassen voor het aanrecht. Op het erf van hun huis stonden de keukenwagens van de Duitsers, zodat de boerderij tot doelwit was verklaard. Het andere slachtoffer was Joseph Wijers, woonachtig op Maxet, die getroffen werd door een verdwaalde V-1.

In dit verband is het aardig te vermelden, dat vlak na de oorlog de boerderij van de familie opgeknapt moest worden. Onder de pannen van het huis werd een erg mooi corpus gevonden, helaas zonder armen en benen. Pastoor Schippers plaatste het beeld in de sacristie, maar pastoor Geurts verkocht het aan zijn vriend, de deken van Gennep. Dit was echter niet naar de zin van de familie en tante An (Mevrouw Ophey-Theunissen) zorgde er persoonlijk voor dat het corpus (rechts) terugkwam In Leveroy en tot op heden een der pronkstukken van de sacristie vormt.

 

Kruis aan de Kerkstraat

In de tuin van Kerkstraat no 7 bevindt zich een prachtig gerestaureerd kruis,dat vroeger aan de andere kant van de weg stond. Het kruis dateert volgens onze informatie uit het midden van de vorige eeuw. Het was gesticht door de familie Hoeben-Drabbels en stond aan het vroegere pad van Heythuysen naar Leveroy.Toen in 1906 de steenweg gereed kwam, verdween het oude zandpad en werd ook het kruis verplaatst. Later bleek echter dat het kruis niet meer op grond stond van “Schreurs Bèr”.  In 1986 toen het echtpaar Bèr en Lies Reijnders-Peeters 40 jaar getrouwd waren hebben de kinderen als huwelijkscadeau er voor gezorgd dat het kruis weer op hun eigen grond kwam te staan. Opeenvolgende eigenaren hebben het kruis in ere gehouden.